Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą (art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych). Trzeba pamiętać, że pracownikowi, który uległ wypadkowi przy pracy przysługuje szereg roszczeń. Jak ustalić, aby zdarzenie, w wyniku którego ucierpiał pracownik przybrało miano wypadku przy pracy?
W pierwszej kolejności zastanówmy się nad przesłanką zewnętrznej przyczyny powodującej wypadek. Wypadek przy pracy jest wywołany przyczyną zewnętrzną, gdy do urazu dochodzi w wyniku oddziaływania na człowieka czynnika występującego poza nim. Innymi słowy, nie ma mowy o wypadku przy pracy w rozumieniu ustawy w razie zakłóceń spowodowanych przyczyną tkwiącą wyłącznie w organizmie człowieka, np. atak epilepsji. Przyczyna zewnętrzna może być związana z działaniem sił przyrody, narzędzi, maszyn i urządzeń, energii, czynników chemicznych itp. Jak wynika z orzecznictwa Sądu Najwyższego przykładowo „Nadmierny wysiłek pracownika przy dźwiganiu ciężarów może być uznany za zewnętrzną przyczynę wypadku przy pracy, także wtedy, gdy przestrzegane były normy określone w prawie pracy.” (wyrok SN z dnia 19 czerwca 2001 r., sygn. II UKN 419/00).
W dalszej kolejności wskazać trzeba na konsekwencje wypadku, tj. uraz. Zgodnie z art. 2 pkt 13 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych „uraz” jest uszkodzeniem tkanek ciała lub narządów człowieka wskutek działania czynnika zewnętrznego (czynnika niebezpiecznego). Zdarzenie powodujące ów uraz musi być utożsamiane jako nagłe w kontekście czasu oddziaływania czynnika niebezpiecznego na organizm człowieka. Przyjmuje się, że cechę „nagłości” ma zdarzenie, którego czas trwania nie przekracza jednej dniówki roboczej.
Następnie kluczowe dla ustalenia wypadku przy pracy jest wykazanie związku z pracą. Chodzi tu o szerokie rozumienie tego pojęcia, a więc zarówno gdy do urazu dojdzie podczas wykonywania pracy, jak i podczas pozostawania tylko w dyspozycji pracodawcy lub innego podmiotu, na rzecz którego miała być świadczona praca. Tytułem przykładu można wskazać fakt oczekiwania na polecenia na terenie zakładu lub w innym wyznaczonym przez pracodawcę lub ten podmiot miejscu. Ponadto jasnym jest, że związek funkcjonalny z pracą istnieje niezależnie od czasu i miejsca, w którym nastąpił uraz. W tym znaczeniu nawet subiektywne przekonanie pracownika, że działa na rzecz lub w interesie pracodawcy, daje podstawę objęcia takiego działania ochroną przewidzianą w ustawie wypadkowej.
Z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługują świadczenia takie jak:
– zasiłek chorobowy,
– świadczenia rehabilitacyjne (po wykorzystaniu okresu zasiłkowego),
– zasiłek wyrównawczy,
– jednorazowe odszkodowanie,
– renta,
– dodatek pielęgnacyjny,
– dodatek do renty rodzinnej (dla sieroty zupełnej),
– pokrycie kosztów leczenia stomatologicznego i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w sprzęt ortopedyczny.
Po więcej porad z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych serdecznie zapraszam pod numerem telefonu 608 499 096 lub adresem mailowym biuro@kancelariaszpak.pl.
r. pr. Marek Szpak
