Przyjmuje się za wystarczające, aby umowa spółki cywilnej miała wręcz minimalną treść i ograniczała się w zasadzie do określenia trzech elementów: stron umowy, celu gospodarczego spółki cywilnej oraz działań, które wspólnicy zobowiążą się podjąć do zrealizowania wspólnego celu gospodarczego spółki.
Przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów (art. 860 § 1 Kodeksu cywilnego). Umowa spółki powinna być stwierdzona pismem. Do założenia spółki potrzeba co najmniej dwóch wspólników. Wspólnikami mogą być osoby fizyczne, prawne, a także jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, ale mające zdolność prawną (tzw. ułomne osoby prawne). Trzeba pamiętać, że majątek spółki cywilnej (tzw. współwłasność łączna) jest majątkiem wspólnym wspólników, a za długi spółki cywilnej wspólnicy odpowiadają całym swoim majątkiem, w tym także swoim majątkiem odrębnym od majątku spółki. Zgodnie z art. 864 Kodeksu cywilnego „Za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie.”
Generalne zasady funkcjonowania spółki cywilnej wynikające z przepisów Kodeksu cywilnego określają zasady zarządzania spółką cywilna w kontekście trzech rodzajów spraw dotyczących działania spółki. Są to:
– zwykłe sprawy spółki cywilnej – dotyczą bieżącego funkcjonowania spółki i nie wyróżniają się od innych spraw ze względu na wysokość zaciąganych zobowiązań. Do prowadzenia takich sprawy uprawnieni są wszyscy wspólnicy spółki samodzielnie. Co ważne, każdy wspólnik może sprzeciwić się podjęciu decyzji w danej sprawie przez innego wspólnika. W takiej sytuacji wymagane jest podjęcie uchwały co do sposobu rozstrzygnięcia danej sprawy,
– sprawy przekraczające zwykłe sprawy spółki cywilnej – dotyczą spraw charakteryzujących się większym ciężarem gatunkowym niż sprawach zaliczane do punktu powyżej. Do podjęcia decyzji w takiej sprawie wymagane jest podjęcie przez wspólników uchwały,
– sprawy nagłe – dotyczą zarówno zwykłych spraw spółki cywilnej, jak i spraw przekraczających zwykłe sprawy. Wskazać można w tym kontekście na sprawy, w przypadku których brak podjęcia decyzji może przynieść spółce cywilnej szkodę.
Firmą osoby fizycznej stanowi jej imię i nazwisko. W sytuacji, gdy wspólnikami spółki są osoby fizyczne, nazwa spółki cywilnej powinna zawierać co najmniej imiona i nazwiska wszystkich wspólników wraz z dodaniem nazwy „spółka cywilna”, bądź skrótu s.c. Kluczowy jest fakt, że spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą, status przedsiębiorcy muszą posiadać wszyscy wspólnicy spółki cywilnej. Rodzi to konsekwencji w zakresie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).
Spółka cywilna może być przekształcona w każdą spółkę prawa handlowego. W tym zakresie odsyłam do innego wpisu na blogu www.kancelariaszpak.pl – Przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Trzeba dodatkowo pamiętać, że spółka cywilna jako taka nie jest podatnikiem podatku dochodowego, bowiem to każdy ze wspólników płaci podatek dochodowy od dochodu osiągniętego ze spółki. Do niewątpliwego ryzyka związanego ze spółką zalicza się zakres odpowiedzialności wspólników, gdyż każdy wspólnik odpowiada solidarnie za całość zobowiązań. Dodatkowo odpowiedzialny jest także za długi podatkowe i składkowe spółki. Innymi słowy, wszyscy wspólnicy odpowiadają bez ograniczeń za długi spółki cywilnej wobec wierzycieli. To po stronie wierzyciela leży wybór osoby, od której zdecyduje się na egzekwowanie długów. Ponadto trzeba mieć na względzie, że spółka cywilna nie ma podmiotowości prawnej i nie przysługuje jej status przedsiębiorcy. Za przedsiębiorców uznaje się zaś wszystkich wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Z tego względu każda osoba fizyczna będąca wspólnikiem spółki cywilnej podlega rejestracji w CEIDG i jest jej nadawany NIP oraz REGON. Wspólnik spółki cywilnej pełni funkcję płatnika składek na własne ubezpieczenia w ZUS, a spółka jest płatnikiem składek wyłącznie za osoby świadczące w niej pracę.
Na koniec trzeba wskazać, że z ważnych powodów każdy wspólnik może żądać rozwiązania spółki przez sąd, zaś spółka ulega rozwiązaniu z dniem ogłoszenia upadłości wspólnika, co wprost wynika z art. 874 Kodeksu cywilnego.
Po więcej porad z zakresu prawa cywilnego i gospodarczego serdecznie zapraszam pod numerem telefonu 608 499 096 lub adresem mailowym biuro@kancelariaszpak.pl.
mec. Marek Szpak
