Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać. Jakie są możliwości władczej ingerencji sądu w tym zakresie?
Sąd Najwyższy uwzględnił skargę kasacyjną Prokuratora Generalnego w sprawie, w której zwolniony pracownik zrzekł się w całości ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, a sąd umorzył postępowanie uznając, że ugoda zawarta z pracodawcą nie narusza jego słusznego interesu. W konsekwencji Sąd Najwyższy uchylił prawomocne postanowienie Sądu Okręgowego w Sieradzu z marca 2021 roku, nakazując ponowne rozpoznanie sprawy.
Okoliczności sprawy
W lipcu 2020 roku mieszkanka Zduńskiej Woli złożyła w tamtejszym sądzie rejonowym pozew, domagając się od pracodawcy zasądzenia na jej rzecz odszkodowania w związku z nieuzasadnionym i naruszającym przepisy prawa zwolnieniem jej z pracy bez wypowiedzenia, odszkodowania za czas, w którym pozostawała bez pracy, a także ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany w latach 2017 – 2019 urlop wypoczynkowy. Łączna suma dochodzonych roszczeń przekroczyła 27.000,00 złotych.
W grudniu 2020 roku strony zawarły ugodę, w której ostatecznie pozwany pracodawca cofnął swe oświadczenie o rozwiązaniu z powódką stosunku pracy bez wypowiedzenia i zobowiązał się do uiszczenia odszkodowania w kwocie 14.000,00 złotych. Wobec zawartej ugody, Sąd Rejonowy w Zduńskiej Woli zdecydował o umorzeniu postępowania.
Zażalenie powódki
Decyzję o umorzeniu zaskarżyła powódka podnosząc, że łączna kwota roszczenia z tytułu ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wraz z ustawowymi odsetkami wyniosła ponad 11.500,00 złotych, zaś roszczenie odszkodowawcze przekraczało 15.000,00 złotych. Tymczasem ugoda objęła wyłącznie roszczenie odszkodowawcze (14.000,00 złotych). pomijając całkowicie należny jej ekwiwalent za niewykorzystany urlop co wskazuje, że powódka zrezygnowała całkowicie z tego świadczenia.
Sąd Okręgowy w Sieradzu postanowieniem z dnia 8 marca 2021 roku utrzymał w mocy decyzję o umorzeniu postępowania podnosząc, że zawarta ugoda była przecież oceniana przez strony, które czyniły wzajemnie wobec siebie ustępstwa, a powódkę dodatkowo reprezentował profesjonalny pełnomocnik. Z tych względów sąd odwoławczy uznał, że ugoda nie naruszyła słusznego interesu pracownika.
Zarzuty skargi kasacyjnej
Z postanowieniem Sądu Okręgowego w Sieradzu nie zgodził się Prokurator Generalny, który w skierowanej do Sądu Najwyższego skardze kasacyjnej zarzucił sądowi odwoławczemu naruszenie przepisów postępowania poprzez nieprawidłową ich wykładnię i zaniechanie zbadania dopuszczalności zawarcia ugody sądowej pod kątem sprzeczności z prawem, zasadami współżycia społecznego, obejścia prawa i możliwości naruszenia przez tę czynność słusznego interesu pracownika.
Zdaniem skarżącego dokonanie przez sąd odwoławczy w sposób prawidłowy
i rzetelny oceny przesłanek dotyczących zawarcia ugody, mogło doprowadzić do uchylenia rozstrzygnięcia sądu I instancji z uwagi na wystąpienie naruszenia słusznego interesu pracownika o fundamentalnym charakterze. W skardze podniesiono bowiem, że zgodnie z przepisem art. 84 k.p. pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia, którym jest również ekwiwalent za niewykorzystany urlop, przy czym norma ta jest bezwzględnie obowiązującą.
Sąd Okręgowy w Sieradzu podejmując decyzję w niniejszej sprawie nie poczynił stosownych ustaleń w tym względzie i nie zweryfikował czy wynikająca wprost z przepisów prawa negatywna przesłanka zawarcia ugody rzeczywiście w sprawie wystąpiła. W tym celu winien był porównać treść ugody z przysługującymi pracownikowi roszczeniami, wynikającymi z ustalonych w sprawie okoliczności faktycznych. Sąd odwoławczy natomiast, podobnie jak i sąd I instancji poprzestali na formalnym sprawdzeniu wyłącznie przesłanek ogólnych zawarcia ugody.
Dodatkowo skarżący zauważył, że zgodnie z obowiązującymi zasadami porządku prawnego – w tym prawa do rzetelnego procesu, sąd orzekający w tej sprawie był zobligowany do zagwarantowania pracownikowi jako stronie sporu z pracodawcą szczególnej ochrony oraz dopilnować, aby fundamentalne prawa pracownicze w tym prawo do wynagrodzenia, którym jest także ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany płatny urlop nie zostały naruszone w toku ugodowego zakończenia sporu ze stosunku pracy.
Orzeczenie Sądu Najwyższego
Podzielając zasadność zarzutów i argumentacji przywołanej w skardze kasacyjnej, Sąd Najwyższy uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Sieradzu.
źródło: www.uokik.gov.pl
W zakresie problematyki związanej z wierzytelnościami pieniężnymi zapraszam do zapoznania się z artykułami:
- Czym jest weksel?
- Czym jest pętla zadłużenia?
- Czym jest klauzula inflacyjna?
- Czym jest zmowa przetargowa?
- Niedozwolone postanowienia umowne
- Nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym
- Lawinowy wzrost zadłużenia – jak go uniknąć?
- Krajowy Rejestr Zadłużonych – sprawdź swojego kontrahenta
- Sądowe wyjawienie majątku – sposób na niesfornych dłużników?
mec. Marek Szpak
