W uproszczeniu masę spadkową stanowią wszelkie prawa i obowiązki, jakie przysługiwały spadkodawcy w momencie jego śmierci. Mówiąc szerzej, masa spadkowa to zbiór praw i obowiązków związanych ze spadkiem. Art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego precyzuje to pojęcie poprzez wskazanie na majątkowy i cywilnoprawny charakter tych praw i zobowiązań. W skład spadku może wchodzić zatem prawo własności nieruchomości i wszelkich ruchomości, użytkowanie wieczyste, posiadanie samoistne i zależne oraz ograniczone prawa rzeczowe, m.in. zastaw, hipoteka, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.
Podkreślić należy, że nie istnieje enumeratywne wyliczenie praw i obowiązków wchodzących w masę spadkową, co rodzi znaczne trudności w określeniu jej składu. Pożądaną sytuacją jest utrzymywanie stałej relacji z przyszłym spadkodawcą i posiadanie kompletnej wiedzy o majątku zmarłego. Co jednak w sytuacji, kiedy nie sposób wskazać majątku spadkowego przez ustalenia rodzinne?
Z pomocą przychodzi instytucja spisu inwentarza uregulowana przez art. 637 Kodeksu cywilnego. Spis inwentarza to dokument urzędowy stanowiący swoisty wykaz w formie pisemnej składników majątku, którymi dysponował spadkodawca. Co do zasady dokonywany jest przez komornika sądowego na zlecenie sądu bądź na wniosek spadkobiercy. Po wykonaniu postanowienia sądowego o sporządzeniu spisu inwentarza akta są przesyłane do sądu spadku.
Odrębną instytucją pozostaje wykaz inwentarza. Zgodnie z art. 10311 § 1 Kodeksu cywilnego. W wykazie inwentarza z należytą starannością ujawnia się przedmioty należące do spadku z podaniem ich wartości według stanu i cen z chwili otwarcia spadku, a także długi spadkowe i ich wysokość według stanu z chwili otwarcia spadku. Jest to dokument o charakterze prywatnym sporządzany przez spadkobiercę, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza na urzędowym formularzu w sądzie lub przed notariuszem.
Po więcej porad z zakresu prawa spadkowego serdecznie zapraszam pod numerem telefonu 608 499 096 lub adresem mailowym biuro@kancelariaszpak.pl.
r. pr. Marek Szpak
