W okresie letnim temperatura niejednokrotnie przekracza komfortowe dla większości społeczeństwa wartości. W trakcie upałów pracodawca musi zapewnić pracownikom odpowiednie warunki pracy. Co się przez to rozumie?
Jasnym jest, że upały wpływają na wydajność pracy. W związku z tym obowiązkiem pracodawcy jest zadbanie o to, by zminimalizować skutki upałów. Przyjmuje się, że uciążliwe warunki do pracy to takie, kiedy temperatura przekroczy: 25°C podczas pracy w otwartych pomieszczeniach i 28°C w pomieszczeniu zamkniętym. W przypadku ryzyka, że temperatura będzie wyższa, pracodawca zobligowany jest zapewnić odpowiednie chłodzenie. W pomieszczeniu musi być zapewniona możliwość otwarcia okien. Pożądana jest klimatyzacja lub miejscowe chłodzenie np. wentylator. Ponadto w oknach powinny być zamontowane rolety albo żaluzje. Jeśli w pomieszczeniu jest klimatyzacja, należy zadbać o jej regularne odgrzybianie i oczyszczanie.
Pracodawca powinien zapewnić nieograniczony dostęp do napojów. Zgodnie z art. 232 Kodeksu pracy „Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje tych posiłków i napojów oraz wymagania, jakie powinny spełniać, a także przypadki i warunki ich wydawania.” W pracy powinien zostać więc zapewniony ciągły oraz nieograniczony dostęp do wody. Mile widziane jest wzbogacenie napojów w witaminy i sole mineralne, co pozwoli uniknąć omdleń i utraty przytomności spowodowanej odwodnieniem organizmu.
Dodatkowo w trakcie upałów pracodawca może np. skrócić standardowy czas pracy pracownika bądź zapewnić mu przerwę w trakcie najgorętszego okresu dnia. Co ważne, pracodawca nie może wtedy potrącać wynagrodzenia ani nakazać odrobienia godzin w innym terminie. Wprowadzenie takiego rozwiązania zależy jednak jedynie od dobrej woli pracodawcy. W trakcie skrajnych upałów istnieją grupy szczególnie chronione, które w wyjątkowych przypadkach mogą nie przyjść do pracy. Są to m.in. osoby młodociane do 18. roku życia, które nie mogą pracować w pomieszczeniach, w których temperatura powietrza przekracza 30°C. Ponadto w przypadku prac brudzących wykonywanych na otwartej przestrzeni, bez dostępu do wody bieżącej, na pracodawcy ciąży obowiązek zapewnienia do celów higienicznych co najmniej 90 l wody dziennie na każdego pracownika.
O skracanie czasu pracy pracowników w trakcie upalnych dni każdego roku apeluje Główny Inspektor Pracy. Pozostaje tu jednak swoboda po stronie pracodawcy.
W zakresie problematyki pracowniczej zapraszam do zapoznania się z artykułami:
- Monitorowanie pracownika podczas pracy – czy to legalne?
- Roszczenia pracownika w związku z wypadkiem przy pracy
- Kary porządkowe w Kodeksie pracy
mec. Marek Szpak
