Przez umowę rozumie się zgodne porozumienie dwóch lub więcej stron ustalające ich wzajemne prawa lub obowiązki. Na umowę składają się dwa lub więcej zgodne oświadczenia woli. Jakie zapisy są dozwolone w umowach (kontraktach)?
W Sądzie Najwyższym zapadł kolejny, 10. już wyrok uwzględniający skargę nadzwyczajną Prokuratora Generalnego w sprawie kredytu frankowego. Tymczasem do Sądu Najwyższego skierowano kolejną skargę „frankową”, dotyczącą sprawy, w której kredyt doprowadził do wystawienia domu kredytobiorców na licytację. Łącznie Prokurator Generalny skierował 53 skargi „frankowe” do Sądu Najwyższego.
Sąd nie zbadał umowy kredytu
Wygrana skarga nadzwyczajna Prokuratora Generalnego dotyczyła nakazu zapłaty Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 14 marca 2016 r., którym zobowiązano małżeństwo do zapłaty kwoty ponad 145.000,00 CHF. W złotówkach wartość przedmiotu sporu wyceniono na ponad 528.000,00 PLN.
Małżonkowie wzięli w 2006 r. kredyt w wysokości ponad 187.000,00 CHF na cele mieszkaniowe. W 2014 r. zaprzestali spłacać raty, w związku z czym bank wypowiedział im umowę, a następnie ze stosowym pozwem wystąpił do sądu, który uwzględnił powództwo. Po uprawomocnieniu się nakazu zapłaty wobec małżeństwa prowadzone było postępowanie egzekucyjne, skierowane do ich nieruchomości.
W skardze nadzwyczajnej wywiedzionej od nakazu zapłaty Prokurator Generalny zarzucił, że Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej nie zbadał potencjalnie abuzywnego charakteru umowy pożyczki. Sąd Najwyższy przychylił się do stanowiska Prokuratora Generalnego, uchylił nakaz zapłaty i skierował sprawę do ponownego rozpoznania. Nie zajął przy tym stanowiska, czy umowa pożyczki zawierała w rzeczywistości zapisy abuzywne, a jedynie zwrócił uwagę, że bielski sąd nie zbadał umowy pod tym kątem, do czego był zobowiązany na podstawie Dyrektywy 93/13 i art. 76 Konstytucji RP.
Dom wystawiony na licytację
Z kolei skierowana właśnie do Sądu Najwyższego kolejna skarga nadzwyczajna dotyczy wyroku zaocznego Ośrodka Zamiejscowego w Rybniku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 22 listopada 2017 r. o zapłatę ponad 586.000,00 złotych. Wyrok zapadł w tej formie, ponieważ pozwani przez bank kredytobiorcy nie brali czynnego udziału w postępowaniu.
Z pozwu banku wynikało, że małżeństwo w 2008 r. zaciągnęło kredyt przeznaczony na spłatę innych zobowiązań oraz remont nieruchomości, w kwocie nieco ponad 242.000,00 złotych. Kiedy kredytobiorcy przestali spłacać w terminie raty, bank w 2016 roku wypowiedział umowę i skierował sprawę na drogę sądową. Wyrokiem zaocznym poza należnością ponad 586.000,00 złotych sąd obciążył również małżeństwo kosztami sądowymi wynoszącymi blisko 30.000,00 złotych. Orzeczenie uprawomocniło się w dniu 21 marca 2019 r., zaś w październiku 2022 r. komornik sądowy wystawił nieruchomość małżeństwa, która była zabezpieczeniem kredytu, na licytację.
Spirala zadłużenia
Analiza tej sprawy przeprowadzona w Prokuraturze Krajowej wykazała, że zastosowana przez bank klauzula przeliczeniowa w kredycie indeksowanym do franka szwajcarskiego kształtowała prawa i obowiązki pożyczkobiorców w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco narażała ich interesy, prowadząc do nadmiernego bogacenia się banku. Jak zauważył w skardze Prokurator Generalny, konstrukcja umowy faktycznie doprowadziła kredytobiorców do pozbawienia ich jakiejkolwiek możliwości spłaty zadłużenia.
Gdyby zatem sąd przebadał umowę kredytową, do czego był zobowiązany z uwagi na jej konsumencki charakter m.in. wspomnianą w poprzedniej sprawie Dyrektywę 93/13/EWG chroniącą interesy konsumentów, doszedłby do wniosku, że ten stosunek prawny winien zostać unieważniony z uwagi na zapisy abuzywne.
Prokurator Generalny wskazał w skardze nadzwyczajnej, że sąd rażąco naruszył m.in. przepisy prawa procesowego, a także zasady oraz prawa człowieka określone w Konstytucji RP, w szczególności zasadę ochrony zaufania jednostki do państwa i jego organów, sprawiedliwości proceduralnej, prawa do rzetelnego i sprawiedliwego ukształtowania postępowania sądowego oraz zasadę ochrony konsumentów.
Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania, a także o wstrzymanie działań komorniczych do czasu zakończenia postępowania ze skargi nadzwyczajnej.
źródło: www.gov.pl
W zakresie problematyki związanej z wierzytelnościami pieniężnymi zapraszam do zapoznania się z artykułami:
- Pomoc prawna z urzędu
- Czym jest karuzela podatkowa?
- Naruszenie ochrony kredytobiorcy
- Zakres czynności komornika sądowego
- Nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym
- Zasada ochrony zaufania obywateli do państwa w praktyce
- Krajowy Rejestr Zadłużonych – sprawdź swojego kontrahenta
- Sądowe wyjawienie majątku – sposób na niesfornych dłużników?
mec. Marek Szpak
