Ustawa Prawo budowlane nie zawiera definicji legalnej altany wolnostojącej, jednak jak wynika z orzecznictwa – altana to niewielka budowla ogrodowa, zazwyczaj drewniana o ażurowych ścianach, służąca do wypoczynku i będąca schronieniem przed słońcem i deszczem. Jest to obiekt stricte związany z użytkowaniem ogrodu, który stanowi jego zaplecze socjalne i gospodarcze.
Zgodnie z art. 29 ust. 2 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane „Nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zgłoszenia budowa wolno stojących altan o powierzchni zabudowy do 35 m2, przy czym łączna liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na każde 500 m2 powierzchni działki oraz altan działkowych i obiektów gospodarczych, o których mowa w ustawie z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych.” Z powyższego wynika, że wyróżnia się dwa rodzaje altan, tj. wolno stojące budowane na działkach, które nie znajdują się na terenach rodzinnych ogródków działkowych („ROD”) oraz altany działkowe położone na terenie działek w „ROD”. W konsekwencji budowa altan do 35 m2 nie wymaga ani zgłoszenia, ani decyzji o pozwoleniu na budowę, a zatem altanę wolnostojącą do 35 m2 można wybudować bez dodatkowych formalności.
Nieco inaczej prezentuje się badana kwestia na gruncie ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych. W myśl art. 2 pkt 9a „Ilekroć w ustawie jest mowa o: altanie działkowej – należy przez to rozumieć wolno stojący budynek rekreacyjno-wypoczynkowy lub inny obiekt budowlany spełniający taką funkcję, położony na terenie działki w rodzinnym ogrodzie działkowym, o powierzchni zabudowy do 35 m2 oraz o wysokości do 5 m przy dachach stromych i do 4 m przy dachach płaskich, przy czym do powierzchni zabudowy nie wlicza się tarasu, werandy lub ganku, o ile ich łączna powierzchnia nie przekracza 12 m2.” Ustawodawca precyzyjnie określił zatem kryteria, jakie musi spełnić altana, aby jej posadowienie na terenie ROD nie rodziło konieczności uzyskania pozwolenia. Ewentualne dodatkowe warunki budowy mogą być przewidziane przez regulaminy poszczególnych rodzinnych ogrodów działkowych. Konieczne jest więc zapoznania się z tymi aktami wewnętrznymi, bowiem stowarzyszenie ogrodowe w przypadku pozyskania informacji, że na terenie działki wybudowano, nadbudowano lub rozbudowano altanę działkową lub inny obiekt z naruszeniem przepisów prawa, jest zobowiązane zgłosić takie naruszenie do właściwego organu administracji publicznej.
Jako rozsądne wydaje się wystąpienie przez uprawnionego do korzystania z działki w ROD działkowca do właściwego organu nadzoru budowlanego z wnioskiem w przedmiocie wydania zaświadczenia potwierdzającego zgodność wybudowanej altany działkowej z wymaganiami. W tym zakresie należy przedłożyć oświadczenie działkowca o powierzchni zabudowy altany działkowej znajdującej się na jego działce wraz z wskazaniem powierzchni tarasów, werand lub ganków oraz aktualny na dzień złożenia wniosku wypis z ewidencji działek. Takie rozwiązanie zapobiegnie potencjalnym przyszłym postępowaniom weryfikacyjnym co do legalności posadowienia altany.
Po więcej porad z zakresu prawa administracyjnego serdecznie zapraszam pod numerem telefonu 608 499 096 lub adresem mailowym biuro@kancelariaszpak.pl.
r. pr. Marek Szpak
