Wartość odsetek może znacząco wpłynąć na wysokość całego zobowiązania. Powszechnie stosowane są w wielu różnych sytuacjach: zarówno w obliczu zaległości podatkowych, jak i zaległości względem innych osób czy podmiotów gospodarczych.
W jednej ze spraw Prokurator Generalny skierował kolejną skargę nadzwyczajną od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym na podstawie umowy pożyczki zastrzegającej odsetki na poziomie 1% za każdy dzień zwłoki w spłacie świadczenia.
Umowa pożyczki
Pozwana zawarła ze spółką prowadzącą działalność finansową umowę pożyczki na kwotę 650 zł. Kobieta zobowiązała się do jej zwrotu w terminie 30 dni. Poza spłatą należności głównej zobowiązała się też do zapłaty opłaty manipulacyjnej w wysokości 150 zł oraz odsetek umownych w wysokości 1% za każdy dzień zwłoki w spełnieniu świadczenia.
Wobec niewywiązania się ze zobowiązania, powodowa spółka skierowała do Sądu Rejonowego w Mikołowie powództwo domagając się zasądzenia od pozwanej roszczenia w kwocie 1.098,50 zł wraz z określonymi w umowie odsetkami.
Nakaz zapłaty
Sąd Rejonowy w Mikołowie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym nakazał pozwanej zapłatę w terminie 14 dni żądanej pozwem kwoty wraz z umownymi odsetkami w wysokości 1% za każdy dzień zwłoki w spełnieniu świadczenia oraz kosztów postępowania.
Wobec braku sprzeciwu, orzeczenie to stało się prawomocne, po czym nadano mu klauzulę wykonalności.
Wyegzekwowano już ponad 49.000,00 złotych.
W oparciu o prawomocne orzeczenie Sądu Rejonowego w Mikołowie prowadzona jest do chwili obecnej egzekucja komornicza zasądzonej należności. Jak ustalono, dotychczas komornik wyegzekwował około 50.000,00 złotych, z czego wierzyciele otrzymali już ponad 40.000,00 złotych. Jednakże do spłaty pozostała nadal należność główna tj. 1.098,50 zł. oraz odsetki w kwocie przewyższającej 27.000,00 złotych.
Orzeczenie zbada Sąd Najwyższy
W ocenie Prokuratora Generalnego kwestionowany nakaz zapłaty sankcjonuje lichwiarskie odsetki czym godzi w zasadę demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej i jest sprzeczny z zasadami współżycia społecznego.
W skardze skierowanej do Sądu Najwyższego podniesiono, że w sprawie tej doszło do naruszenia zasady zaufania do państwa i jego organów, a zwłaszcza sądu, który procedował w niewłaściwy sposób. Uznał on bowiem, że roszczenie powoda w zakresie wysokości żądanych odsetek umownych było zasadne, mimo że z załączonych do pozwu dokumentów wprost wynikało, że oprocentowanie pożyczki ustalone zostało na poziomie zabronionym przez prawo, a postanowienia umowne naruszały równowagę kontraktową na niekorzyść pozwanej, której przysługiwał niewątpliwie status konsumenta. Skarżący podkreślił, że normy chroniące konsumentów mają na celu zapewnienie swoistej równowagi pomiędzy profesjonalnym uczestnikiem obrotu, jakim jest przedsiębiorca, a konsumentem. W niniejszej sprawie, wydanie orzeczenia nakładającego na stronę będącą konsumentem obowiązku zapłaty, bez zbadania umowy pożyczki, z której wynikało zobowiązanie, z uwagi na istniejące wątpliwości, co do jego uczciwego charakteru, gdy jego drugą stroną jest przedsiębiorca, było niewątpliwie sprzeczne z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej.
W związku z powyższym, jak podkreślił skarżący, żądania strony powodowej zgłoszone w tym aspekcie nie zasługiwały na uwzględnienie jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Zapisy umowy pożyczki w zakresie odsetek o charakterze lichwy, naruszały zasadę swobody umów wynikającą z art. 3531k.c. i wskazywały na oczywistą bezzasadność powództwa w tej części. Rolą sądu było zweryfikowanie podniesionych w pozwie żądań w kontekście okoliczności faktycznych i załączonych do pozwu dokumentów oraz sprawiedliwe procedowanie. Zdaniem skarżącego wymogom tym Sąd Rejonowy w Mikołowie nie sprostał, wydając nakaz zapłaty z rażącym naruszeniem zarówno przepisów prawa materialnego, jak i procesowego. Tym samym usankcjonował wygórowane kwoty, całkowicie nieproporcjonalne do wysokości wierzytelności co było sprzeczne z poczuciem sprawiedliwości i okazało się rujnujące dla pozwanej.
Prokurator Generalny wniósł zatem o uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Mikołowie, a także o wstrzymanie prowadzonego postępowania egzekucyjnego do czasu ukończenia postępowania ze skargi nadzwyczajnej – z uwagi na grożącą pozwanej niepowetowaną szkodę.
źródło: www.gov.pl
W zakresie problematyki związanej z wierzytelnościami pieniężnymi zapraszam do zapoznania się z artykułami:
- Czym jest karuzela podatkowa?
- Naruszenie ochrony kredytobiorcy
- Zakres czynności komornika sądowego
- Nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym
- Zasada ochrony zaufania obywateli do państwa w praktyce
- Krajowy Rejestr Zadłużonych – sprawdź swojego kontrahenta
- Sądowe wyjawienie majątku – sposób na niesfornych dłużników?
mec. Marek Szpak
